آن بزرگوار این همه فجایع را متحمل شدند و تاج سری بمانند حضرت امام حسین(عَلَیْهِالسَّلام) و تمام عزیزانشان را از دست دادند، ولی با وجود آن وقتی وارد مجلس ابن زیاد شدند، در جواب جسارت آن ملعون که: دیدید خداوند با شما چه کرد، فرمودند: «ما رأیت الاّ جمیلاً» . آری ، وقتی دل رو به قبله شد و انسان در اثر اجابت، عبد گشت، هر آنچه را که در راه خداوند متحمل میشود.اعم از مصائب و مشکلات، همه را را زیبا میبیند و این زیبائی، زیبائی توحید است. زمان، زمان ارتباط با آن بزرگواران است تا پرتوی از نور ایشان بر قلوب ما هم بتابد. ارتباط در پرتو اجابت میسر است.
هر چقدر اعمال انسان با فرامین قرآن کریم مطابقت داشت، با آن بزرگواران مرتبط هست؛ حضرت زینب(سَلامُ الله عَلَیْها) از بزرگترین حافظان دین هستند. کمال عاشوار در اربعین است. اگر اربعین نبود، واقعة عاشورا در سرزمین نینوا مدفون میشد. در نتیجة تلاشهای پیگیر حضرت امام سجاد(عَلَیْهِالسَّلام) و حضرت زینب کبری(سَلامُ الله عَلَیْها) بود که شهر به شهر گشتند و مظلومیت خود را نشان دادند و به این وسیله پیام عاشورا را به گوش جهانیان رسانیدند و اسلام را زنده نگهداشتند.
شیعه هم باید مانند آن بزرگواران، در رسانیدن پیامهای حسینی که همان پیامهای قرآن است از هیچ تلاشی کوتاهی ننماید و به این ترتیب با آنان ارتباط برقرار نماید. روز مقدّس اربعین، روز کمال است. اربعین مرادف با کمال است؛ به عنوان نمونه: جنین بعد از چهل روز از نطفه بودن به علقه میرسد و بعد از چهل روز علقه به مضغه تبدیل میشود و به همین ترتیب ادامه می یابد.
اربعینی ها
یادتان باشد که ستون به ستون را
مدیون قطره قطره خون شهیـــــــدانید
اربعینی ها
وقتی چشمتان به گنبد زیبای آقا افتاد،
یاد کنید از آنانی که با حسرت پشت پیراهن هایشان می نوشتند :
یا زیارت یا شهادت
اربعینی ها !
میان ِ هروله های بین الحرمین ،
یاد کنید از شهـــــــدایی که
در آرزوی زیارت ِ شش گوشه ی اربابـــ پرپر شـــدند...
اربعینی ها
نمیدانم از کدام مرز میگذرید ! اما ؛
یاد کنید از شهـــدای مفقودالاثر در مرزهای
مهران ... چذابه ... حاج عمران ...
شلمچه ... .سردشت......
مدافعین حرم....
شما به نیت کدام شهید قدم برمی دارید؟!
نائب الشهید یعنی
همرنگ شهدا شدن
هم قدم شدن با شهدا
هم قدم شدن با اصحاب آخرالزمانی سیدالشهدا
زیارت به نیابت از شهیدان
فرهنگ رضوی در زمینة مناسبات اجتماعی ابعاد گستردهای دارد. ارتباطات اجتماعی، اصلاح روابط، تقویت بنیانهای برادری، توصیة اخلاق و معاشرت، رعایت آراستگی ظاهری و رفتاری و نیز مراعات آیین خویشاوندی و آداب همسایهداری از جنبههای مختلف مناسبات اجتماعی است. حضرت رضا(علیه السلام) در این رابطه مطالب فراوان و توصیههای گوناگونی ارائه کردهاند.
نظام آراستگی
آراستگی، در زیبادوستی انسان ریشه دارد، زیرا آدمی، زیبایی را دوست دارد، آنرا میپسندد و بهسوی آن کشیده میشود. پس به حکم همین کشش درونی، آراستگی را انتخاب میکند، چون آراستگی میتواند جلوهگر زیباییها باشد. هنگامیکه انسان و محیط اطراف او زیبا و آراسته باشد، خود را با جهان هستی همآهنگ مییابد. بنابراین، آراستن، آراستگی و زیبایی، حقایقی هستند که با هم ارتباط نزدیک دارند. از یک طرف انسان، آفریدة موجودی زیباست که زیبایی را میپسندد. از سوی دیگر، به کمک زینتها و زیورها میکوشد خود و محیط پیرامونش را بیاراید. او خود آراسته است و از آراستگی لذّت میبرد.
تعالیم دینی سرشار از دستورهای ظریف و دقیقی است که بر پاکیزگی تأکید دارد و آنرا نشانة ایمان به مکتب میداند. سفارش حضرت علی(علیه السلام) به نظم پس از سفارش به تقوا، اهمیّت نظم در زندگی را یادآور میشود. نظم و ترتیب و وقتشناسی در اجرای برنامههای عبادی و دستورهای دینی ازجمله نماز، به اندازهای روشن است که نیاز به توضیح ندارد. رسالههای عملیه، که بیانگر بخشی از دستورهای اسلام است، تحت عنوان مطهرات مفاهیم برجسته و عالی از نظام آراستگی را مطرح میکنند. رهنمودهای پیشوایان دین در مورد لباس، مسکن، ظاهر فردی، پاکیزگی در بهداشت و نظافت، بیانگر توجّه اسلام به آراستگی است.
اصلاح روابط بینفردی و اجتماعی، تقویت بنیانهای برادری و وحدت در جامعة اسلامی بهوسیلة زدودن موانع فرهنگی و اخلاقی، بخش قابل توجهی از تعالیم اسلامی است که نظام آراستگی را دربر میگیرد. در فرهنگ ملی ایرانیان، جشن نوروز از جایگاه و اهمیّت ویژهای برخوردار است. خانهتکانی قبل از عید نوروز و توجّه به بازسازی محیط زندگی و ظاهر فردی، پوشیدن لباس نو، به دیدار خویشان و دوستان رفتن، رعایت ادب و احترام و خلاصه نو شدن انسان و محیط زندگی همگام با نو شدن طبیعت و دور شدن از پلیدیها و پلشتیهای درونی و بیرونی، از هدفهای برگزاری آیین نوروز است.
آراستگی و آراستن به معنای زینت دادن و تزئین کردن است. معانی دیگری مانند منظم، مرتب، هماهنگ، آماده و مهیا بودن نیز برای این واژه بیان شده که بهطور کامل با معنای اول مرتبط است، زیرا تزئین کردن، با نوعی نظم و هماهنگی همراه و معرف آماده و مهیا بودن برای مقصود مورد نظر است، در مقابل آراستن که بهطور معمول با نوعی افزایش همراه است، پیراستن قرار دارد که ویژگی آن کاستن و زدودن شاخ و برگ است[1].
کارمندی که به پاکیزگی و آراستگی خود اهمیّت ندهد، به پاکیزگی سازمان و تجهیزات نیز اهمیّت نمیدهد. هر سازمان یا نهادی متناسب با ماهیّت فعالیت خود، مصداقهای خاص آراستگی کارکنانش را مشخص میکند. نظم در تردد، ظاهر و رفتار فردی و جمعی با ارباب رجوع، از مصداقهای بارز آراستگی کارکنان است.
آراستگی در اسلام از جایگاه ویژهای برخوردار است. خداوند متعال ستارگان را زینت آسمان قرار داد و از آن با عنوان نعمت یاد کرد:
إِنَّا زَیَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْیَا بِزِینَةٍ الْکَوَاکِبِ؛ ما آسمان این دنیا را به زیور اختران آراستیم[2].
در آخرین نامة آسمانی، به آراستگی فراخوانده و عقیدة کسانی را که به اشتباه، آراستگی و زینت را با دین و آموزههای دینی در تضاد میپندارند، مردود میشمارد:
قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّیَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَ الْإِثْمَ وَ الْبَغْیَ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَأَنْ تُشْرِکُوا بِاللهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَأَنْ تَقُولُوا عَلَى اللهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ؛ بگو: «پروردگار من فقط زشتکاریها را- چه آشکارش [باشد] و چه پنهان- و گناه و ستم ناحقّ را حرام گردانیده است و [نیز] اینکه چیزى را شریک خدا سازید که دلیلى بر [حقّانیّت] آن نازل نکرده و اینکه چیزى را که نمىدانید به خدا نسبت دهید[3] .
امیرمؤمنان علی(علیه السلام) که در نهایت زهد و سادهزیستی بود، هرگز سهلانگاری در آراستگی و آراسته بودن را روا نمیدانستند. از نگاه آن حضرت، رفاقت، صمیمیت و خویشاوندی نیز نباید سبب کوتاهی در این امر شود. در روایتی آمده است:
هر یک از شما برای برادری که به دیدنشان میآید خود را بیارایید، چنانکه برای بیگانهای که مایلید در بهترین قیافه شما را ببیند زینت میکنید[4].