گفتم : در گروه خودتان چه کاره ای ؟
گفت : درواززه بان دلم !
گفتم : این هم شد کار؟ برو تو خط حمله !
گفت : فکرم از دروازه مطمئن نیست. دلم یک دروازه است اگر کنترل نکنم، می بینی پی در پی گل می خورم .
گفتم : مثلا چه گلی؟
گفت : گل گناه، گل هوس، گل غرور، گل های دوستی های حساب نشده، گل غفلت از آینده و آخرت !
گفتم : چطور است جمع شویم و با تیم ابلیس مسابقه دهیم ؟
گفت : به شرط اینکه خودم دروازه بان باشم، چون می دانم که از چه زاویه ای، توپ گناه را به طرف دروازه ی دلها شوت می کند .
گفتم: قبول، ولی از کجا این تجربه را کسب کرده ای ؟
گفت: زاویه حمله ابلیس " غفلت " است و " غرور " وقتی چراغ "یاد" خاموش می شود، غرور به دشمن گـرا می دهد، آنگاه گـل گنـاه دروازه دل را می گشاید. شیطان حریــف قـدری است، نمی شود آن را دست کم گرفت .
گفتم : پس تو "خط دفاع " را بیشتر دوست داری!
گفت : آدم اگر نتواند دفاع خوبی داشته باشد، مهاجم خوبی هم نمی شود .
گفتم : دیگر کدام زاویه را باید مراقب بود؟
گفت :
خواهـى نخـورى ز تیم ابلیس شکست .... باید به دفاع از دل و دیده نشست
چون شوت شود به سوى دل توپ گناه .... دروازه دل به روى آن بایــد بسـت
گفتم : دروازه بانی عجب لذتی دارد !
گفت : به شرط آنکه گل نخوری و حمله شیطان را دفع کنی.
جهاد با نفس به همین دلیل بالاترین مبارزه هاست ...
فرهنگ رضوی در زمینة مناسبات اجتماعی ابعاد گستردهای دارد. ارتباطات اجتماعی، اصلاح روابط، تقویت بنیانهای برادری، توصیة اخلاق و معاشرت، رعایت آراستگی ظاهری و رفتاری و نیز مراعات آیین خویشاوندی و آداب همسایهداری از جنبههای مختلف مناسبات اجتماعی است. حضرت رضا(علیه السلام) در این رابطه مطالب فراوان و توصیههای گوناگونی ارائه کردهاند.
نظام آراستگی
آراستگی، در زیبادوستی انسان ریشه دارد، زیرا آدمی، زیبایی را دوست دارد، آنرا میپسندد و بهسوی آن کشیده میشود. پس به حکم همین کشش درونی، آراستگی را انتخاب میکند، چون آراستگی میتواند جلوهگر زیباییها باشد. هنگامیکه انسان و محیط اطراف او زیبا و آراسته باشد، خود را با جهان هستی همآهنگ مییابد. بنابراین، آراستن، آراستگی و زیبایی، حقایقی هستند که با هم ارتباط نزدیک دارند. از یک طرف انسان، آفریدة موجودی زیباست که زیبایی را میپسندد. از سوی دیگر، به کمک زینتها و زیورها میکوشد خود و محیط پیرامونش را بیاراید. او خود آراسته است و از آراستگی لذّت میبرد.
تعالیم دینی سرشار از دستورهای ظریف و دقیقی است که بر پاکیزگی تأکید دارد و آنرا نشانة ایمان به مکتب میداند. سفارش حضرت علی(علیه السلام) به نظم پس از سفارش به تقوا، اهمیّت نظم در زندگی را یادآور میشود. نظم و ترتیب و وقتشناسی در اجرای برنامههای عبادی و دستورهای دینی ازجمله نماز، به اندازهای روشن است که نیاز به توضیح ندارد. رسالههای عملیه، که بیانگر بخشی از دستورهای اسلام است، تحت عنوان مطهرات مفاهیم برجسته و عالی از نظام آراستگی را مطرح میکنند. رهنمودهای پیشوایان دین در مورد لباس، مسکن، ظاهر فردی، پاکیزگی در بهداشت و نظافت، بیانگر توجّه اسلام به آراستگی است.
اصلاح روابط بینفردی و اجتماعی، تقویت بنیانهای برادری و وحدت در جامعة اسلامی بهوسیلة زدودن موانع فرهنگی و اخلاقی، بخش قابل توجهی از تعالیم اسلامی است که نظام آراستگی را دربر میگیرد. در فرهنگ ملی ایرانیان، جشن نوروز از جایگاه و اهمیّت ویژهای برخوردار است. خانهتکانی قبل از عید نوروز و توجّه به بازسازی محیط زندگی و ظاهر فردی، پوشیدن لباس نو، به دیدار خویشان و دوستان رفتن، رعایت ادب و احترام و خلاصه نو شدن انسان و محیط زندگی همگام با نو شدن طبیعت و دور شدن از پلیدیها و پلشتیهای درونی و بیرونی، از هدفهای برگزاری آیین نوروز است.
آراستگی و آراستن به معنای زینت دادن و تزئین کردن است. معانی دیگری مانند منظم، مرتب، هماهنگ، آماده و مهیا بودن نیز برای این واژه بیان شده که بهطور کامل با معنای اول مرتبط است، زیرا تزئین کردن، با نوعی نظم و هماهنگی همراه و معرف آماده و مهیا بودن برای مقصود مورد نظر است، در مقابل آراستن که بهطور معمول با نوعی افزایش همراه است، پیراستن قرار دارد که ویژگی آن کاستن و زدودن شاخ و برگ است[1].
کارمندی که به پاکیزگی و آراستگی خود اهمیّت ندهد، به پاکیزگی سازمان و تجهیزات نیز اهمیّت نمیدهد. هر سازمان یا نهادی متناسب با ماهیّت فعالیت خود، مصداقهای خاص آراستگی کارکنانش را مشخص میکند. نظم در تردد، ظاهر و رفتار فردی و جمعی با ارباب رجوع، از مصداقهای بارز آراستگی کارکنان است.
آراستگی در اسلام از جایگاه ویژهای برخوردار است. خداوند متعال ستارگان را زینت آسمان قرار داد و از آن با عنوان نعمت یاد کرد:
إِنَّا زَیَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْیَا بِزِینَةٍ الْکَوَاکِبِ؛ ما آسمان این دنیا را به زیور اختران آراستیم[2].
در آخرین نامة آسمانی، به آراستگی فراخوانده و عقیدة کسانی را که به اشتباه، آراستگی و زینت را با دین و آموزههای دینی در تضاد میپندارند، مردود میشمارد:
قُلْ إِنَّمَا حَرَّمَ رَبِّیَ الْفَوَاحِشَ مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَمَا بَطَنَ وَ الْإِثْمَ وَ الْبَغْیَ بِغَیْرِ الْحَقِّ وَأَنْ تُشْرِکُوا بِاللهِ مَا لَمْ یُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَأَنْ تَقُولُوا عَلَى اللهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ؛ بگو: «پروردگار من فقط زشتکاریها را- چه آشکارش [باشد] و چه پنهان- و گناه و ستم ناحقّ را حرام گردانیده است و [نیز] اینکه چیزى را شریک خدا سازید که دلیلى بر [حقّانیّت] آن نازل نکرده و اینکه چیزى را که نمىدانید به خدا نسبت دهید[3] .
امیرمؤمنان علی(علیه السلام) که در نهایت زهد و سادهزیستی بود، هرگز سهلانگاری در آراستگی و آراسته بودن را روا نمیدانستند. از نگاه آن حضرت، رفاقت، صمیمیت و خویشاوندی نیز نباید سبب کوتاهی در این امر شود. در روایتی آمده است:
هر یک از شما برای برادری که به دیدنشان میآید خود را بیارایید، چنانکه برای بیگانهای که مایلید در بهترین قیافه شما را ببیند زینت میکنید[4].
♥خداوند به تو نوری می بخشد
*آنچنان که ندانی،
*و مردم تو را دوست می دارند
*از جایی که ندانی
*و نیازهایت از جایی برآورده شود
*که ندانی چه شد
"این یعنی پاک نیتی "
♥و پاک نیت کسی است که
برای همه، بدون استثنا ،خیر بخواهد
*چون می داند
*سعادت دیگران از خوشی او نمی کاهد
*وسلامت آنها عافیت و آرامش او را سلب نخواهد کرد
*پس، چه زیباست
*که همیشه
*نیک اندیش و
*خیر خواه باشیم